पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले नेपाल–भारत सीमाको सबैले सम्मान गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।
शनिबार यहाँ आयोजित एक कार्यक्रममा वरिष्ठ अधिवक्ता डा सुरेन्द्र भण्डारी र डा अच्युत गौतमको ‘नेपाल–भारत सीमान्तर कूटनीति इन रेफरेन्स टु काली रिभरः प्रोस्पेक्टिभ अफ इन्टरनेशनल ल’ नामक पुस्तकको लोकार्पण गर्दै उनले विवादित कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा नेपालको भूभाग भएको बताइन् । ।
देशको नयाँ राजनीतिक नक्सामा भूभाग समावेश गरेपछि देशको सार्वभौमसत्ता, राष्ट्रिय एकता र राष्ट्रियताको ऐतिहासिक नयाँ चेतनाको लहर फैलिएको पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले बताइन् ।
"नेपाली जनताको देशप्रतिको माया र भौगोलिक अखण्डताप्रतिको अटल आस्था रहेको छ, हामीले उचित प्राथमिकताका साथ ऐतिहासिक सन्दर्भलाई पुनर्विचार गरी नेपाली भूभागको यस्तो मुद्दालाई व्यावहारिक रूपमा टुङ्ग्याउनुपर्दछ," उनले भनिन्।
नेपाल र भारतबीचको सीमानालाई अक्षुण्ण र स्पष्ट राख्न आग्रह गर्दै उनले यस्तो कार्यले दुई देशबीचको सदियौंदेखिको सम्बन्धलाई थप सुमधुर र सुमधुर बनाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने बताए ।
त्यस्तै पूर्व उपप्रधानमन्त्री वामदेव गौतमले कालापानीबाट नेपालको सार्वभौमसत्ता र स्वाधीनतामा खलल पुगेको भन्दै भारतीय सेना फिर्ता हुनुपर्ने माग गरेका छन् ।
पुस्तकबारे प्रतिक्रिया दिँदै ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयका पूर्वसचिव द्वारिकानाथ ढुङ्गेलले नेपाल–भारत सीमानाका र कालापानीबारे जान्न चाहने जो कोहीका लागि पुस्तक उपयोगी हुने बताउनुभयो ।
कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा नेपालको हो भन्ने बलियो प्रमाण प्रस्तुत गर्दै यो पुस्तकले भारतलाई यस विषयमा कुनै पनि प्रकारले चालबाजी गर्न नदिने सीमाविद् बुद्धिनारायण श्रेष्ठले बताए ।
उनले लिम्पियाधुराबाट काली नदीको उद्गम भएको प्रमाणित भइसकेको धारणा व्यक्त गरे ।
त्यस्तै वरिष्ठ पत्रकार भैरव रिसालले प्रधानमन्त्रीको आगामी भ्रमणमा कालापानी क्षेत्रको विषयलाई मुख्य एजेण्डा बनाएर कालापानीबाट भारतीय सेना फिर्ता गर्न नतिजामूलक छलफल गर्न सुझाव दिए ।
त्यस्तै, अधिवक्ता रमण कर्णले नेपालले ती क्षेत्र समेटेर नयाँ नक्सा जारी गरिसकेकोले सार्वभौमसत्ता र स्वाधीनता कायम राख्ने दाबी पेश गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याए ।
पुस्तकमा नेपालको भारत र चीनसँगको सम्बन्ध र सीमानाका साथै बेलायतलगायत अन्य मुलुकसँगको सम्बन्धका विभिन्न आधिकारिक तथ्य, तथ्याङ्क र प्रमाणहरू समेटिएका छन् । ४ सय ७६ पृष्ठको पुस्तकको मूल्य ११ सय रुपैयाँ रहेको छ ।
