प्रमुख राजनीतिक दलका नेताहरूले राष्ट्रिय हितमा राष्ट्रिय हितमा साझा एजेण्डा लिएर अघि बढेमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको भविष्य उज्ज्वल हुने विश्वास प्रमुख राजनीतिक दलका नेताहरूले व्यक्त गरे । राष्ट्रिय समाचार समितिले मे २९ मा पर्ने गणतन्त्र दिवसको सन्दर्भमा राखेको जिज्ञासामा उनीहरुले दलीय स्वार्थको अन्त्य गरी आरोप–प्रत्यारोपको खेलभन्दा माथि उठ्ने हो भने सबै नेपालीको भविष्य उज्ज्वल हुने बताए । र देशको समृद्धिका लागि एकजुट भएर काम गरौँ । नेकपा (माओवादी केन्द्र)का महेन्द्रबहादुर शाहीले ठूलो बलिदान र सङ्घर्षपछि प्राप्त भएको गणतन्त्रलाई थप सुदृढ गर्नका लागि देशका सबै राजनीतिक दललाई साझा अवधारणा निर्माण गर्न आग्रह गर्नुभयो । उनले राष्ट्र निर्माणको महाअभियानमा लाग्न सबै राजनीतिक दललाई आह्वान समेत गरे । उनले सीमित स्रोतसाधनमा जनताको विकास, सामाजिक न्यायसहितको सुशासन र आर्थिक वृद्धिको आकांक्षा तत्काल पूरा गर्न सरकारका लागि चुनौती रहेको स्वीकार गरे । संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्था कार्यान्वयनको चरणमा रहेकाले यस चरणमा कानुनी र संरचनागत सुधार गर्नु सरकारको पहिलो प्राथमिकता रहेको बताए । उनका अनुसार स्थिर सरकार अहिलेको आवश्यकता हो । जनताले दिएको मिश्रित जनादेशका कारण राजनीतिक स्थायित्व आउन कठिन भएको उनको भनाइ थियो । त्यसैले जनताले कुनै विशेष शक्तिलाई पाँच वर्ष शासन गर्ने स्पष्ट जनादेश दिनुपर्ने उनको तर्क थियो । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सन्तोष परियारले व्यवस्थालाई दोष दिनुभन्दा नेतृत्वले जनता र समाजको भावना बुझ्न नसकेको अवस्थाका रूपमा बुझ्नुपर्ने धारणा राखे । ‘लोकतन्त्रका लागि धेरै संघर्ष र त्याग भएको छ, गणतन्त्र नै यसको उपलब्धि हो, लोकतन्त्रविरुद्धको आवाजको अहिले कुनै अर्थ छैन,’ उनले भने । नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकले मुलुकले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र प्रणाली अपनाएको र राष्ट्रपतिले संवैधानिक व्यवस्थाभित्र रहेर काम गर्नुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था गरेकोले राष्ट्रपति संविधानको दायराभित्रै बस्नेमा आफू विश्वस्त रहेको बताए । सीमाहरू। मुलुककै सर्वोच्च पदमा राष्ट्रपति पद विवादमा फसेको बताउँदै उनले आगामी दिनमा यस्ता घटना दोहोरिन नदिन राजनीतिक दलहरु सचेत र जिम्मेवार हुनुपर्ने बताए । नेपाली काङ्ग्रेसका उपमहासचिव बद्रीप्रसाद पाण्डेले २०६३ सालमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको व्यवस्था भएदेखि नै दुईपटक तीन तहको निर्वाचन सम्पन्न भएको र संस्थागत गर्न सफल भएको टिप्पणी गरे । उनले गणतन्त्र भनेको सरकार प्रमुख, मन्त्री र मुख्यमन्त्री चयन गरेर मात्र नभई देशका ७६ लाख घरपरिवारले पनि गणतन्त्रको अनुभूति गरी लाभान्वित हुनुपर्ने बताए । उनले गणतन्त्रात्मक व्यवस्थाको सान्दर्भिकताका लागि कानुनी र संरचनात्मक संयन्त्र निर्माण गरी सार्वजनिक सेवा प्रवाहलाई चुस्त र गतिमा बनाउनुपर्नेमा जोड दिए । नेकपा (एमाले)का पोलिटब्युरो सदस्य गोकुलप्रसाद बाँस्कोटाले १५ वर्षभन्दा बढी समयदेखि संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र कार्यान्वयनमा आएकाले कानुनमा खासै कमजोरी नदेखिए पनि व्यवस्थापनमा धेरै चुनौती रहेको बताए । उनले संघीयतालाई प्रभावकारी बनाउन गहिरो चिन्तन गर्नुपर्नेमा जोड दिए । साथै उनले निर्वाचन प्रणाली, सार्वजनिक सेवा प्रवाह, विकास र प्रशासन क्षेत्रमा सुधार गर्नुपर्नेमा जोड दिए । जनता पार्टीका अध्यक्ष चन्द्रकान्त राउतले गणतन्त्र नेपाल र नेपालीका लागि गौरवको विषय भएको बताउनुभयो । "पहिले, सामान्य जनताका सन्तानले देशको सर्वोच्च पदमा बस्न अकल्पनीय थियो। गणतन्त्र प्रणालीले यसलाई सम्भव बनाएको छ।" उहाँका अनुसार गणतन्त्रको अभ्यास सकारात्मक दिशातर्फ अघि बढेको छ ।” पहिलो पटक मधेशी समुदायबाट र दोस्रो पटक महिलालाई समावेशीताको सिद्धान्तमा अगाडी बढाएर प्रदेश प्रमुख निर्वाचित हुनु भनेको गणतन्त्रको उच्च बिन्दु हो । गणतन्त्रात्मक व्यवस्था हो,’ उनले भने । उनले बिना लय र तर्क विना विरोधका लागि आन्दोलन गर्ने प्रवृत्तिमा राम्रो परिवर्तन ल्याउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याए । "फेरि, कसैले बोल्न र विरुद्ध बोल्न सक्ने वातावरण सक्षम पार्नु पनि गणतन्त्र प्रणालीको राम्रो परिणामहरू मध्ये एक हो।"
