काठमाडौं, असोज ०९

नेपालमा पूँजीबजार सुधारका लागि गठित उच्चस्तरीय कार्यदलले धितोपत्र बोर्डलाई ठूला नीतिगत परिमार्जन गर्न सुझाव दिएको छ। कार्यदलको मुख्य जोड संस्थापक सेयरको ‘लक–इन’ एकैपटक नखोली, बजारलाई अस्थिर हुन नदिई चरणबद्ध रूपमा खोल्नुपर्छ भन्नेमा रहेको छ।

कार्यदलका अनुसार, हालको संरचनाले बजारमा लगानीकर्ताको विश्वास कमजोर बनाएको छ। एकै पटक ठूलो मात्रामा संस्थापक सेयर बिक्रीमा आउँदा बजारमा नकारात्मक असर पर्न सक्ने भएकाले ‘ट्रान्च’ मा (भाग–भागमा) खुलाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने बताइएको हो।

छोटो अवधिमा के गर्ने?

– बैंक र वित्तीय संस्थाबाट सेयर धितोमा लिइने कर्जामा हाल रहेको सिमा (२५ करोड) हटाउने वा परिमार्जन गर्ने,
– लगानीकर्ताले एकभन्दा बढी हितग्राही (डीमैट) खाता खोल्न पाउने,
– सेयर बिक्रीमा लाग्ने पूँजीगत लाभकरलाई अन्तिम कर (फाइनल ट्याक्स) का रूपमा स्पष्ट गर्ने,
– लगानीकर्ताको गुनासो तत्काल सुन्न र समाधान गर्न छुट्टै संयन्त्र बनाउने,
– कारोबार पारदर्शिता बढाउन दलालमार्फत मार्जिन कारोबार प्रणाली लागू गर्ने।

मध्यकालीन सुधारका योजना

– साना तथा मझौला उद्यम (SME) को लागि छुट्टै प्लेटफर्म प्रभावकारी बनाउन,
– प्राथमिक सेयर (IPO) र हकप्रद सेयर (Right Issue) को वितरण प्रणालीलाई फेरि हेरी अद्यावधिक गर्ने,
– सामाजिक सञ्जालमार्फत गरिने प्रि–IPO गतिविधिलाई नियमन गर्ने,
– सेटलमेन्ट ग्यारेन्टी फण्ड र अक्सन मार्केट सञ्चालनमा ल्याउने,
– बुक–बिल्डिङ विधि (IPO मूल्य निर्धारण प्रणाली) अझै व्यावहारिक बनाउन।

दीर्घकालीन सुधारको खाका

– पूँजीबजारका लागि छुट्टै आधुनिक ऐन बनाउने,
– नेपाल स्टक एक्सचेन्जलाई रणनीतिक साझेदार भित्र्याएर पुनर्संरचना गर्ने,
– इन्ट्रा डे ट्रेडिङ, सर्ट सेलिङ, डेरिभेटिभ्स जस्ता आधुनिक कारोबार प्रणाली भित्र्याउने,
– सरकारी तथा संस्थागत ऋणपत्र कारोबारलाई व्यवस्थित गर्ने।

यसको प्रभाव के हुन्छ?

यी सुधार लागू भएमा बजारमा लगानीकर्ताको आत्मविश्वास बढ्ने, कारोबार लागत घट्ने र नयाँ कम्पनीलाई पूँजी संकलन गर्न सजिलो हुने कार्यदलको धारणा छ। साथै, चरणबद्ध ‘लक–इन’ खुल्दा बजारमा एकैपटक दबाब नपर्ने भएकाले मूल्य स्थिरता कायम हुने अपेक्षा गरिएको छ।

worldwidekhabar