नेपालमा वर्षेनी पाँच वर्ष नपुग्दै ४ हजारभन्दा बढी शिशुको मृत्यु हुने गरेको पाइएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडीसीडी)ले बिहीबार विश्व समयपूर्व दिवसको अवसरमा आयोजना गरेको प्रेस ब्रिफिङमा ईडीसीडीले प्रस्तुत गरेको तथ्यांकले हरेक वर्ष पाँच वर्ष नपुग्दै ४ हजारभन्दा बढी सुत्केरीको मृत्यु हुने देखाएको छ । गर्भावस्थाको 37 हप्ता पूरा हुनु अघि नवजात शिशुको जन्मलाई preterm वा समयपूर्व जन्म भनिन्छ। नेपाल बाल चिकित्सा समाजका अध्यक्ष डा गणेशकुमार राईले ईडीसीडीको अनुरोधमा बनाएको जानकारीमूलक भिडियोमा नेपालमा वर्षेनी पाँच वर्ष नपुग्दै ४ हजार ३ सय शिशुको मृत्यु हुने गरेको छ, जसमध्ये ८ लाख १० हजार अगावै जन्मिएका शिशुहरू छन् । डा. राईले समयअघि जन्मेका बालबालिकामा धेरै जटिलता हुने गरेको बताउनुभयो । समयअघि जन्मिएका नवजात शिशुहरूको शरीरका अंगहरू पूर्ण रूपमा विकसित हुँदैनन् र तिनीहरूको तौल कम हुन्छ। विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरूका अतिरिक्त, त्यस्ता नवजात शिशुहरू जीवनभर अशक्त हुने, श्रवणशक्ति गुम्ने, दृष्टिमा समस्या हुने, मानसिक विकासमा ढिलो हुने र कतिपयले ज्यान गुमाउने सम्भावना पनि बढी हुन्छ। उनले भने, "छाला-देखि-छाला सम्पर्क, अर्थात्, कङ्गारु हेरचाह, समय भन्दा पहिले बच्चाहरु लाई दिइने सबै भन्दा राम्रो हेरचाह हो। प्रारम्भिक हेरचाहले ठूलो मृत्यु दर कम गर्नुका साथै समय भन्दा पहिले बच्चाको उचित विकासमा मद्दत गर्दछ। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ) का अनुसार उचित हेरचाहले समयपूर्व शिशुको मृत्युदर ७० प्रतिशतले घटाउन सकिन्छ। परोपकार प्रसूति तथा महिला अस्पतालकी बालरोग विशेषज्ञ डा मेघा मिश्रा बज्राचार्यले विश्वभर जन्मिने प्रत्येक दश बालबालिकामध्ये एक जना पूर्व शिशु हुने गरेको बताइन् । उनले नेपालजस्ता न्यून आय भएका देशमा उच्च आय भएका मुलुकको तुलनामा प्रसुतिपूर्व शिशुको बाँच्ने दर कम रहेको विभिन्न प्रमाणले देखाएको छ, त्यसैले दक्ष र तालिमप्राप्त स्वास्थ्यकर्मीमार्फत प्रसूति तथा प्रसवोत्तर सेवामा जोड दिनुपर्ने बताइन् । समय भन्दा पहिले बच्चाहरु को व्यवस्थापन। त्यसैगरी, नवजात शिशुलाई छ महिनासम्म विशेष स्तनपान गराउनुका साथै पूर्व जन्मेका शिशुको स्वास्थ्य र सुस्वास्थ्यका लागि सूक्ष्म पोषक तत्वहरू देखाउनुपर्छ। गर्भवती आमाहरूमा उच्च रक्तचाप, थाइराइड र सुगर जस्ता रोगहरूका साथसाथै महिलाको उमेर कारकले समयभन्दा अघि नै बच्चा जन्माउने खतरा हुन्छ। आइरन र क्याल्सियम जस्ता सूक्ष्म पोषक तत्वहरूको कमीलाई रोक्न, जिका भाइरसको संक्रमणबाट बच्न, धुम्रपान र मद्यपान नगर्ने, लागूपदार्थको सेवन नगर्ने र अधिक काम र तनावबाट जोगिँदा समयपूर्व शिशुको जन्मलाई कम गर्न मद्दत गर्छ। विश्वव्यापी रूपमा, प्रत्येक वर्ष करिब १० लाख बालबालिका समयपूर्व जन्मका कारण हुने जटिलताका कारण मर्छन् र यो पाँच वर्ष मुनिका बालबालिकाको मृत्युको प्रमुख कारण हो। विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार त्यस्ता मृत्युमध्ये ७५ प्रतिशतलाई उचित हेरचाह र उपचारको व्यवस्था गर्न सकिन्छ। विश्व प्रिमच्युरिटी दिवस २०२२ को विश्वव्यापी नारा 'अभिभावकको अंगालो: एक शक्तिशाली उपचार' हो। जन्मेको क्षणदेखि छाला-देखि-छाला सम्पर्क सक्षम गर्नुहोस्।' #worldwidekhabar
